O multiple sklerozi
Tretmanmultipleskleroze
Tretman multiple skleroze podrazumijeva:
a/ tretman akutnih egzacerbacija,
b/ terapiju namijenjenu zaustavljanju napredovanja bolesti,
c/ opšte mjere pri liječenju multiple skleroze.
d/ tretman komplikacija i pojedinih sindroma,
e/ fizikalno- rehabilitacijski tretman.
- TRETMAN AKUTNIH EGZACERBACIJA
Tretman akutnih egzacerbacija multiple skleroze je fokusiran na davanju kortikosteroida ili ACTH. Nekoliko dobro dizajniranih, kontroliranih studija je pokazalo benefit ovakvog tretmana nekoliko sedmica, ali ne i na duže staze. Kortikosteroidi su prvi preparat upotrijebljen za uspješan tretman oboljelih od MS i ostali su jedan od standardnih tretmana za kontrolisanje akutnih egzacerbacija (relaps ili napad).
U različitim centrima se razlikuju sheme davanja kortikosteroida, uglavnom se daju
3-5 dana metylprednisolon I.V. 1 gram dnevno (pulsna kortikosteroidna terapija), nakon čega slijedi kratkotrajni kurs peroralnog ordiniranja Prednisona.
KORTIKOSTEROIDE TREBA UZIMATI POD NADZOROM LIJEČNIKA
Kortikosteroidi (steroidi) moraju uvijek biti uzimani pod nadzorom ljekara. Moguće nuspojave uključuju iritaciju želuca, podizanje šećera u krvi, zadržavanje vode, uznemirenost, nesanicu i promjene raspoloženja. Ipak većina oboljelih dobro podnosi tretman. Čak i kod kratkoročnih terapija I.V. steroidima, liječnici mogu propisati lijekove koji će osobi pomoći da zaspi i da joj se minimizira neugodnost u želudcu.
Oralni steroidi koji treba da se uzimati tokom određenog vremenskog perioda ne smiju se prestati uzimati naglo, jer mogu poremetiti prirodnu tjelesnu proizvodnju steroida od strane nadbubrežne žlijezde.
Postepeno smanjivanje doze na niže, prije prekida uzimanja lijekova, daje tijelu vremena da normalizuje vlastitu proizvodnju. S obzirom da vrlo kratki tretman I.V.
Steroida nema učinka na nadbubrežnu žlijezdu, oralni steroidi čije se uzimanje smanjuje obično nije poželjno.
- TERAPIJA KOJA MIJENJA TOK M.S. – IMUNOMODULATORI
Inetrferoni pripadaju skupini proteina koji nastaju u tijelu prirodnim putem, a pomažu u regulisanju imunološkog sistema, te suzbijanju bolesti. Klinički je dokazano u mnogobrojnim multicentričnim, randomiziranim studijama efikasnost ovog lijaka.
Dokazano je da interferon beta pomaže u umanjenju broja i intezitetu relapsa kod multiple skleroze, usporava napredovanje tjelesnog invaliditeta, smanjuje broj aktivnih lezija (plakova) na snimcima MRI, umanjuje potrebu za steroidima, smanjuje broj dana provedenih u bolnici.
Preporučuje se prije svega za relapsirajuće- remitirajući tip multiple skleroze.
Interferoni mogu inducirati produkciju antitijela protiv celularnih ili humoralnih antigena . FDA je preporučila prvi put 1993. godine lijek koji mijenja kurs multiple skleroze, bio je to Interferon β-1b, 1996. godine Interferon β-1a, za i.m. davanje, te kasnije 1996. galatimer acetat za RRMS. Interferon β-1a za s.c. administraciju u Americi je odobren 2002. godine, a u Kanadi i Evropi znatno ranije.
Najčešći nuz efekti interferona beta 1b su simptomi koji nalikuju gripi: povišena tjelesna temperatura, groznica, glavobolja, mialgije. Simptomi se javljaju neposredno po injiciranju injekcije, a nestaju za manje od 24 sata. Relativno često je prisutna lokalna reakcija koja se očituje crvenilom kože, rijetko nekrozom lokalno.
Kontraindikovan je u trudnoći, kod preosjetljivosti na prirodni ili rekombinantni beta inerferon ili humane albuminbe, ne daje se osobama mlađim od 18 godina, mjere opreza neophodne kod suicidalnih bolesnika, teške depresije, teških oboljenja jetre, loše kontrolirane epilepsije, potrebno redovno praćenje krvne slike.
Ne treba se davati istovremeno sa kortikosteroidima i ACTH.
Liječenje se ne preporučuje ukoliko u protekle dvije godine nije bilo barem dva relapsa multiple skleroze.
INTERFERON β-1B
Liječenje interferonom beta- 1b treba započeti uz nadzor ljekara, prije primjene pripremi se otopina za injekciju iz sadržaja bočice sa 1,2 ml otapala, a potom se 1,0 ml rastvora (8,0 MIU) ubrizga subcutano svaki drugi dan. Da bi se smanjio rizik od nekroza na mjestu injekcije, treba upotrijebiti aseptičnu tehniku davanja i mijenjati mjesto injekcije svaki dan.
Interferon beta 1-b treba čuvati na hladnom mjestu (2-8 °C), prije pripreme injekcione otopine pohranjuje se u frižideru, ukoliko se ne plasira odmah, može stajati 3 sata u frižideru.
INTERFERON β-1A
Proizvodi se posebnim biotehnološkim procesom i sličan je prirodnom. Injicira se subkutano tri puta sedmično i to 22 ili 44 µg ovisno o stepenu onesposobljenosti, tako da pacijent čiji je EDSS 4 i više uzimaju veću dozu. Lijek se nalazi u napunjenim špricama sa pričvršćenom iglom za samostalnu upotrebu, a dostupan je i autinjektor. Terapija se započinje sa inicijalnom dozom koja je 20% od totalne, postupno povećavajući dozu unutar 5 sedmica. Istovremeno se preporučuje paracetamol ili acetaminofen da se spriječe nuz efekti koji nalikuju gripu.
GALATIMER ACETAT (Copaxone)
U studijama rađenim u SAD-u, gdje je davano 20 mg.s.c. dnevno pacijentima čiji je EDSS 0-5, sa najmanje dvije egzacerbacije u dvije godine koje su prethodile započinjanju tretmana, nađeno je da je redukcija relapsa nakon 9 mj. 33%, aktivnost evidentna na skenovima MRA je znatno sporija i manja u odnosu na rezultate koji su evidentni kod upotrebe iterferona beta, što se objašnjava drukčijim mehanizmom djelovanja i činjenicom da je MRI kontrola uslijedila nakon četiri mjeseca od započinjanja tretmana.
ANTITIJELA
Uloga neutralizirajućih antitijela u terapiji koja modifikuje tok bolesti je evidentirana u North American RRMS inteferon β- stady, gdje je nađeno da su se kod oko 35% pacijenata razvila NBA (neutralizirajuća antitijela) tokom dvije godine tretmana.
ENKORTEN®
Imunomodulatorni efekti ispitivane kombinacije peptida u ENKORTEN® -u, obuhvataju više mehanizama na koje se oslanja moderni trend u razvoju novih antiinflamatornih i imunomodulatornih lijekova.
ENKORTEN® je nesteroidni sintetizirani peptidni lijek koji u osnovi ima endogeni dizajn iz POMC-a.
Kombinacija petida ENKORTEN®-a u planiranoj studiji ima ambiciju dokazati i neuro-protektvno djelovanje jer je povoljan učinak obje komponente vrlo detaljno istražen na modelima neuroinflamacije, pri cemu je dokazan njihov pozitivni efekt.
ENKORTEN® pokazuje naznake da djeluje na oba elementa oboljenja: inflamaciju i neurodegeneraciju, što je u skladu sa citiranim preporukama (IUPHAR)-a o potrebama nedostajućih terapija.
Rokovi početka i završetka
Klinička faza II za MS je započela u januaru 2006.
Planirani završetak je decembar 2006 ili trajanje od 12 lunarnih mjeseci (4 sedmice jedan mjesec).
Ciljevi:
Ciljevi studije su definirani prema kriterijima Evropske agencije za evaluaciju medicinskih produkata EMEA, te Međunarodne Unije za bazičnu i kliničku farmakologiju (IUPHAR). U skladu s time, studija je definirana kao studija bezbjednosti primjene i efikasnosti kod RR oblika MS, uz dodatak skupimne sa SP oblikom, koja će biti razmatrana kao pilot za SP oblik.
- Efikasnost
Ocjena efikasnosti ENKORTEN®-a u tretmanu relapsirajuce-remitentnog (RR) oblika multiple skleroze sa podgrupom sekundarno-progresivnog (SP) oblika.
Efikasnost se definira prema postavljenim završnim točkama.2. Sigurnost
Ocjena podnošljivosti i bezbjednosti primjene ENKORTEN® nakon s.c aplikacije visestrukih doza u pacijenata koji boluju od RR i SP oblika multiple skleroze.
Sigurnost se prema uputstvima IUPHAR-a može prije svega definirati kao osobina terapijske tvari da ne pogoršava bolest.Tip ispitivanja:
Dizajn studije je zamišljen kao eksporatorni klinički pokus.
Otvoreno, prospektivno, komparativno, primjenom multiplih doza
Ispitanici:
Ukupno 60 pacijenata koji boluju od MS-a i to :
30 ispitanici + 30 kontrole) = 50 pacijenata, starosti od 18 – 55 godina.
Izvor: www.farmacija.co.ba
EU ODOBRILA NOVI LIJEK ZA MS
Američki i Irski proizvođači Tysabrija, lijeka za suzbijanje efekata multipla skleroze su saopštili da su vlasti Evropske Unije pristale na prodaju toga preparata u 25 država Unije.
„Ta odluka znači da odsad u Evropi bolesnici koji trpe zbog te kroničke i teške bolesti imaju djelotvornu novu alternativu u liječenju“, kaže Kelly Martin, predsjednica i izvršna direktorica irske firme Elan Corp.
„Danas je ostvaren važan korak naprijed za evropske bolesnike od multiple skleroze“, rekao je James Mullen, izvršni direktor američke firme Biogen Idec iz Cambridgea u Massachusettsu.
Te dvije firme u saopštenju kažu da je EU odlučila dopustiti upotrebu Tysabrija, samo za pacijente kod kojih ne djeluju drugi lijekovi za MS, interferon „ili pacijenata kod kojih se MS rapidno razvija i vraća“.
EU je odluku donijela nakon što je američka Uprava za lijekove 5. lipnja odlučila odobriti nastavak prodaje Tysabrija u SAD.
Članak preuzet sa stranice: www.vipnet.hr
KAPI “Semaks” i “SPV-2001”
Preparat “Semaks” je nagraden mnogim zlatnim medaljama, od kojih je svakako najvažnija Eureka u Briselu i nagrada vlade Ruske Federacije za 2002 – prva nagrada koju je Ruska Federacija dodelila za neki lek. Semaks je kao lek registrovan 20.12.1994. godine u Rusiji, a u SRJ 28.5.1996.
Poslednjih godina profesor Stukalov je sa svojim timom u Moskvi razvio preparat “SPV- 2001”, koji pomaže otklanjanju bola, a ne stvara naviku. Preparat bi trebao da od jeseni bude primenjivan u : Rusiji, Japanu, SAD, Velikoj Britaniji…Prvi je biohemicar i lekar u svetu koji je stvorio lek za mozak.
Karakteristicno za “Semaks” i “SPV-2001” je to što su oba u obliku kapi sa veoma dugim poluživotom i upotrebljavaju se ukapavanjem u nosnu sluzokožu odakle odlaze u mozak. Takode je svoj rad nastavio razvijanjem dva nova leka za cir na želudcu koji su vec odobreni i kojima pocinje prva faza klinicke primene.
Neuropeptidi su lekovi buducnosti, kaže akademik Stukalov
Izvor: blagovanje.com/desetka
MITOXANTRON
Prvi put uveden za tretman pogoršanja relapsirajuće- remitirajućeg tipa bolesti, sekundarno progresivnog i primarno progresivnog tipa MS 2000-te godine.
U Evropi je rađena multicentrična, placebo- kontrolna studija na 194 pacijenta, gdje je davano 5 mg/m² I.V. ili 12 mg/m² svaka tri mjeseca u toku dvije godine. Rezultati studije su pokazali kod 64% poboljšanje u odnosu na placebo, 69% je imalo redukcije u godišnjim relapsima, rezultati o promjenama na MRI nisu još publikovani.
DRUGI AGNESI KOJI SU POKAZALI NEŠTO SLABIJU EFIKASNOST U TRETMANU MS: Cyclophosphamid, Azathiprine, Methotrexate, Potpuna limfoidna iradijacija, Intravenski imunoglobulini.